Czym jest uzależnienie od Internetu?

Zjawisko IAD (Internet Addiction Disorder) najlepiej opisane zostało w Stanach Zjednoczonych: uzależniony internauta zaczyna spędzać w sieci coraz więcej czasu, ograniczając do minimum jakiekolwiek inne formy aktywności. Popada w swoiste ciągi - sprawdzenie internetowej skrzynki pocztowej kończy się wielogodzinną wędrówka po sieci, której uzależniony nie jest potem w stanie odtworzyć.

Internet jest szczególnie groźnym i uzależniającym medium. Godziny spędzane w sieci to czas odebrany pracy, nauce czy życiu rodzinnemu. Uzależnienie od Internetu staje się coraz poważniejszym problemem społecznym. Według szacunków amerykańskich psychologów około 5% internautów jest uzależnionych od Internetu.

Jak dochodzi do uzależnienia od Internetu? Typowe schematy.

1. Schemat rodzinny. W domu pojawia się komputer. Młody człowiek coraz więcej czasu spędza w pokoju z komputerem. Rodzice początkowo są zadowoleni. Dziecko jest w domu, zajmuje się samo sobą. Cichną spory na temat późnych powrotów do domu. Wszyscy są zadowoleni. Młody człowiek jest pozytywnie zainteresowany techniką i światem. Pierwsze odpadają zajęcia dodatkowe, obowiązki domowe, potem dalsi koledzy i koleżanki, zawęża się krąg znajomych i tematów do rozmów. Wszystko dzieje się w sieci. Rzeczywistość jest mniej interesująca niż świat wirtualny. W końcu pojawiają się kłopoty w szkole lub na uczelni. Młody człowiek je, rozmawia, zasypia i budzi się przy komputerze. Z czasem ta pasja staje się jedną z niewielu czynności, których chce doświadczać.

2. Chat. W domu założono stałe łącze. Młody człowiek ma nieograniczony dostęp

do sieci i coraz częściej korzysta z niej. Pewnego dnia trafia na czat. Nagle okazuje się, że ma coś do powiedzenia, że ktoś chce z nim rozmawiać, powierza swoje najskrytsze myśli i sekrety. Zawiera przyjaźnie i dzieje się to tak szybko i bez wysiłku, że chętnie ulega złudzeniu, że znalazł właściwe miejsce dla siebie. Wszyscy go akceptują. Ma mnóstwo znajomych, o czym dotychczas mógł tylko marzyć. Wszystko w jego życiu staje się podporządkowane tej jednej czynności – byciu w sieci. Kiedy rodzina próbuje odciągnąć go od komputera zaczyna kłamać, że robi coś ważnego. Wielogodzinne przebywanie w Internecie wywołuje w nim coraz większą niechęć do życia w rzeczywistości. Świat wirtualny jest prostszy, przyjemniejszy
i bez stresu. W sieci nie istnieją wady, niedoskonałości czy słabości – chyba,
że sam o nich napisze.

3. Blogi. Coraz popularniejsze są tzw. blogi, czyli pamiętniki wirtualne. Pamiętnik prowadzi się na bieżąco, oprócz tego trzeba przeczytać zapiski koleżanki, skomentować, może jeszcze wyszukać inny ciekawy blog osoby nieznajomej...  W ten sposób wizyty w Internecie przedłużają się w nieskończoność.

Trzy fazy procesu popadania w uzależnienie od Internetu.

W pierwszej z nich, określanej jako zaangażowanie, dopiero poznajemy Internet. Występuje zjawisko oczekiwania i zafascynowania. Po ciężkim dniu wyczekujemy momentu, kiedy siądziemy przed komputerem, by się odprężyć. Nawiązywanie kontaktów w Sieci jest sposobem na pozbycie się poczucia osamotnienia i znudzenia. Często w trakcie i tuż po surfowaniu odczuwa się spokój.

W drugim etapie, tak zwanej fazie zastępowania, zaczynamy wymieniać rzeczywiste kontakty na internetowe znajomości. Często nawet podczas spotkań ze znajomymi myślimy o tym, co będziemy robić, gdy wejdziemy do Internetu. 

Trzecia faza to ucieczka. Chcemy dłużej przebywać w Sieci. To daje krótkotrwałe, ale silne poczucie satysfakcji. Uzależniony internauta czuje, że wreszcie żyje tak, jak zawsze chciał. Do Sieci uciekamy jak alkoholicy do wódki: przed codziennymi kłopotami. Gdy trzeba powrócić do realnego świata, problemy powracają ze zdwojoną siłą. Pogłębiają się depresja i poczucie samotności, pojawiają się wyrzuty sumienia z powodu zaniedbywanych obowiązków. Aby zapomnieć o zmartwieniach, znowu sięgamy po Internet i koło się zamyka. Gdy mamy dłuższą przerwę w użytkowaniu komputera, tak jak w innych nałogach pojawia się efekt odstawienia: irytacja, panika, niepokój skłaniający do szukania środka uśmierzającego. Kłamiemy o długości sesji internetowych.

Jakie są skutki (symptomy) uzależnienia od Internetu?

Zanik więzi rodzinnych i możliwości oddziaływań wychowawczych ze strony rodziców Utrata przyjaciół

- Utrata dotychczasowych zainteresowań
- Osłabienie siły woli i osobowości
- Ograniczenie a nawet rezygnacja z ruchu i aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu
- Narażenie na szkodliwe bodźce psychiczne (przemoc fizyczna, słowna, erotyka) zamieszczone na wielu stronach www
- Zaniedbywanie obowiązków szkolnych i domowych
- Nie zdanie do kolejnej klasy (dzieci i młodzież), bądź utrata pracy (dorośli)
- Brak środków finansowych potrzebnych na życie.
- Wyalienowanie, niemożliwość komunikowania się z ludźmi
-Znane są przypadki śmierci spowodowane wycieńczeniem organizmu na skutek długotrwałego przebywania w Internecie, bądź grania w gry komputerowe.

Jak można przeciwdziałać, walczyć z uzależnieniem od Internetu?

- Zacznij od informacji – od zapoznania się z problemem, dostrzeżenia niebezpieczeństw
- Codziennie planuj dzień z ustaleniem czasu korzystania z Internetu
- Kontroluj i nie przekraczaj zaplanowanego wcześniej czasu przebywania w sieci
- Zdobywaj nowych, wartościowych przyjaciół „rzeczywistych”, pielęgnuj przyjaźnie
- Rozwijaj swoje zainteresowania, odkrywaj nowe zainteresowania
- Spędzaj dużo czasu wolnego z rodziną i przyjaciółmi
- Uprawiaj sport
- Konstruktywnie rozwiązuj swoje problemy. Jeśli problem Cię przerasta, zaufaj rodzicom. Twój problem rodzice często potrafią łatwo rozwiązać, ponieważ są ludźmi o większym doświadczeniu życiowym
- Korzystaj z pomocy swojego wychowawcy, pedagoga szkolnego lub nauczyciela, którego darzysz zaufaniem
- W przypadku zauważenia symptomów uzależnienia od Internetu zgłoś ten problem rodzicom, wychowawcy, pedagogowi, psychologowi. Te osoby chcą Twojego dobra i skontaktują Cię ze specjalistą od uzależnień w celu udzielenia Ci pomocy
- W Polsce jest wiele poradni, w których pracują specjaliści od uzależnień.

W województwie podlaskim jednym z takich ośrodków jest Wojewódzki Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Łomży.

Jeśli mają Państwo pytania związane z uzależnieniem od komputera i Internetu, to prosimy o ich nadsyłanie drogą elektroniczną na adres: uzaleznienie@poczta.onet.pl 

Jest to konto należące do Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Ciechanowcu. Odpowiedzi na pytania będzie udzielać drogą elektroniczną Pedagog Szkoły oraz nauczyciel informatyki.