Trwa sezon grzewczy. Niestety, w ramach oszczędności, w domowych kotłach i piecach spalane są śmieci i odpady z tworzyw sztucznych, takie jak: plastik, folia, guma, stare meble, wszelkiego rodzaju opakowania, stare obuwie i odzież itp. Z kominów wydobywa się wtedy charakterystyczny dym i nieprzyjemny zapach.

Właściciele nieruchomości mają możliwość zagospodarowania odpadów w sposób polegający na ich przekazaniu podmiotom uprawnionym, legitymującym się odpowiednim zezwoleniem wydanym przez burmistrza na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości lub zagospodarowaniu ich we własnym zakresie (poddaniu kompostowaniu, spaleniu odpadów roślinnych, jeżeli gmina nie zapewnia selektywnego zbierania odpadów biodegradowalnych i nie narusza to innych przepisów (np. przeciwpożarowych), spaleniu odpadów roślinnych z rolnictwa i leśnictwa oraz odpadów z drewna). Żaden przepis nie upoważnia jednak właścicieli nieruchomości do spalania pozostałych odpadów.

W procesie spalania ważną rolę odgrywa temperatura, gdy jest niewłaściwa, tzn. zbyt niska - w emitowanych spalinach powstają zanieczyszczenia. A temperatura otrzymywana w domowych piecach (czy ogniskach) wynosi od 200 do 500 stopni C i powoduje emisję do atmosfery m.in.:

1. Pyły - odkładając się w glebie, powodują szkodliwe dla zdrowia człowieka i zwierząt zanieczyszczenia roślin metalami ciężkimi (zwła-szcza ołowiem i kadmem).

2. Tlenek węgla (CO) - jest trujący dla ludzi i zwierząt. Wiąże czerwone ciałka krwi, utrudnia transport tlenu w organizmie, oddziałuje także na centralny układ nerwowy.

3. Tlenki azotu (NOx) - są przyczyną podrażnienia i uszkodzenia płuc, a odkładając się w glebie w postaci azotanów, szkodliwie podwyższają ich zawartość w roślinach.

4. Dwutlenek siarki (SO2) - u ludzi i zwierząt powoduje trudności w oddychaniu, a u roślin zanik chlorofilu, czego efektem jest zamieranie blaszek liściowych. Jest przyczyną powstawania siarczanów i kwasu siarkowego, co powoduje suche i mokre opady kwaśnych deszczy.

5. Chlorowodór - tworzy z parą wodną kwas solny (spalając 1 kilogram odpadów z polichlorku winylu PVC - butelki plastikowe, folie, skaj itp., wytwarzamy aż 280 litrów gazowego chlorowodoru).

6. Cyjanowodór - tworzy z wodą kwas pruski (spalając 1 kilogram pianki poliuretanowej PU, która występuje np. w obuwiu, odzieży i meblach, wytwarza się 50 litrów cyjanowodoru).

7. Dioksyny - jedna z najbardziej toksycznych substancji na świecie (10.000 razy bardziej toksyczne od cyjanku potasu) uszkadzają DNA i płód, obniżają zdolności immunologiczne organizmu, działają alergicznie.

Sytuację pogarsza fakt, że wszystkie te zanieczyszczenia są emitowane z tak zwanych źródeł emisji niskiej, czyli niskich kominów gospodarstw domowych lub ze spalania śmieci w ogniskach. W sytuacji takiej uniemożliwione zostaje wyniesienie zanieczyszczeń na duże odległości i ich rozproszenie przez wiatr, czego efektem jest lokalny wzrost substancji zanieczyszczających w powietrzu atmosferycznym. Stan ten szczególnie nasila się w okresie jesienno-zimowym, zarówno ze względu na sezon grzewczy, jak i niesprzyjające czynniki rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń (głównie to: niska temperatura i duża wilgotność powietrza).

Kolejnym problemem jest to, że związki chemiczne powstałe wskutek spalania odpadów z tworzyw sztucznych, mają bardzo negatywny wpływ na stan techniczny przewodów kominowych poprzez tworzenie się tak zwanej sadzy mokrej, która działa destrukcyjnie na ścianki przewodów kominowych. Sadza ta jest bardzo trudna do usunięcia, a zapalenie się jej w przewodzie kominowym jest groźne dla otoczenia i może spowodować pożar budynku.

Podstawę prawną kontroli stanowi przepis art. 379 Prawa ochrony środowiska: Burmistrz sprawuje kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym właściwością tych organów. Może upoważnić do wykonywania funkcji kontrolnych pracowników podległego mu Urzędu  Miejskiego.

Kontrolujący, wykonując kontrolę, jest uprawniony do:

• wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 - na pozostały teren;

• przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności kontrolnych;

• żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego;

• żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli.

Burmistrz występuje do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęcie odpowiednich działań będących w jego kompetencji, jeżeli w wyniku kontroli organy te stwierdzą naruszenie przez kontrolowany podmiot przepisów o ochronie środowiska lub występuje uzasadnione podejrzenie, że takie naruszenie mogło nastąpić, przekazując dokumentację sprawy. Kierownik kontrolowanego podmiotu oraz kontrolowana osoba fizyczna obowiązani są umożliwić przeprowadzanie kontroli.

Cytowany przepis przyznaje organom gminy samodzielną kompetencję kontrolną w zakresie spraw należących do właściwości organów samorządu gminnego. Innymi słowy, burmistrz jest władny dokonać kontroli przestrzegania przez właścicieli nieruchomości przepisów Ustawy o utrzymaniu w czystości, a w szczególności wykonywania przez nich obowiązku polegającego na przekazywaniu odpadów podmiotowi posiadającemu zezwolenie wydane zgodnie z art. 9 Ustawy o utrzymaniu czystości.

Odmowa przez właściciela nieruchomości poddania się kontroli zgodnie z art. 379 prawa ochrony środowiska stanowi przestępstwo opisane w art. 225 § 1 Kodeksu karnego.

Naruszenie zasad gospodarowania odpadami zagrożone jest karą grzywny lub aresztu, zgodnie z art. 70 i 71 Ustawy o odpadach. Orzekanie w powyższych sprawach następuje zgodnie z ustawą Kodeks wykroczeń. Wymiar kary grzywny może wynieść od 20 złotych do 5000 złotych. Kara aresztu może wynieść od 5 do 30 dni.