Miejski Portal Internetowy
Zabytki miasta |
![]() |
![]() Zachowana w stosunkowo dobrym stanie fosa okalająca z trzech stron prostokąt (200 m × 150 m) założenia obronnego, łączyła się z korytem Nurca. Wzdłuż fosy biegły mury fortyfikacji. Na dwu narożnikach umieszczone były okrągłe baszty, a zawarty pomiędzy nimi korpus główny zamku miał prostokątną wieżę bramową. Na osi wieży po przeciwległej stronie dziedzińca stała samodzielna prostokątna wieża chroniąca dostępu przez bagienne tereny, przyległa do rzeki. Piwnice wieży zachowały się do dziś. Konfiguracja terenu biegnącego wzdłuż fosy wskazuje na zachowanie podziemnych części dawnych zabudowań zamku. Pewne zniekształcenia topograficzne terenu zamkowego zostały dokonane w czasie ostatniej wojny, gdyż okupanci urządzili tu strzelnicę ćwiczebną. Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej ![]() W roku 1446 istnieje już parafia w Ciechanowcu. Należy zatem przypuszczać, że w tym czasie był też kościół. Ślady kamiennej podmurówki i jej kształt, które można było obserwować w czasie robót ziemnych na terenie dawnego rynku (obecnie plac ks. Kluka i teren wokół plebanii) wskazują na to, że pierwotny kościół był niewielki i drewniany. Obecny kościół parafialny (murowany) został wybudowany z fundacji ks. Franciszka Ossolińskiego w latach 1736-1739. Fundację realizował sprowadzony przez Ossolińskiego z Warmii architekt Jan Kluk. Wnętrze kościoła wyposażono w późnobarokowe rzeźby. Istnieje pewne podobieństwo rzeźb ołtarza głównego i ambony do dzieł późnobarokowej szkoły lwowskiej, jednakże autorstwo tych wspaniałych prac nie zostało dotychczas ustalone. Kościół ma typowo barokowe założenie. Plac kościelny na planie prostokąta, otoczony monumentalnym oparkowaniem, ma na osi bogatą architektonicznie bramę wejściową, a na narożnikach dwie dzwonnice o ciekawej architekturze. Sam kościół na planie prostokąta, z wydzielonym, półkoliście zamkniętym, prezbiterium jest trójnawowy (nawa główna wyższa zamknięta sklepieniem kolebkowym i nawy boczne niższe). Cztery przęsła naw bocznych mają charakter szeregu kaplic. Dachy pulpitowe nad nawami bocznymi i dwuspadowy nad nawą główną pierwotnie były kryte ceramiczną dachówką typu holenderskiego. W latach 1974-1979 przeprowadzono przy kościele poważne roboty konserwatorskie. Obiekt pokryto blachą miedzianą, wykonano roboty elewacyjne i odnowioną marmurową posadzkę. Zwiedzając kościół warto zwrócić uwagę na epitafium nagrobne z marmurowym popiersiem księdza Krzysztofa Kluka. Epitafium wykonał znany rzeźbiarz polskiego klasycyzmu Jakub Tatarkiewicz. W prezbiterium znajdują się pamiątkowe tablice: wmurowana w roku wyjazdu z Ciechanowca (1801) Katarzyny z Ossolińskich Jabłonowskiej i nagrobna Justyna Ciecierskiego, członka stowarzyszenia "Filomatów" pochowanego w podziemiach kościoła. Z malarstwa we wnętrzu kościoła na uwagę zasługują przede wszystkim: XVIII-wieczna włoska kopia obrazu Carla Maratti w ołtarzu głównym, obraz Madonny z miedzianą koszulką i obraz św. Mikołaj. Zespół klasztorno-szpitalny ![]() Zespół obiektów przylegający do północnej krawędzi reprezentacyjnego rynku (obok kościoła) składał się z dwukondygnacyjnego murowanego budynku szpitalnego i parterowego budynku klasztoru. Cały zespół wraz z ogrodem (90 m × 70 m) otoczony jest wysokim (ponad 2 m) i grubym murem z kamieni narzutowych. Najciekawszy w zespole budynek szpitala miał typową barokową architekturę i polski dach mansardowy. Szpital kilkakrotnie płonął. Po pożarze w 1915 roku został odbudowany z przeznaczeniem na siedzibę magistratu (1925). Przy odbudowie zmieniono znacznie architekturę budynku. Kolejne zniszczenie 1944 roku i odbudowa w latach 1954-60, ponownie na szpital, z dobudową trzeciej kondygnacji spowodowały całkowite zmiany walorów architektury tego budynku. Z dawnego zespołu zachowały się jedynie brama wjazdowa z datami 1737-1925, fragment ścian dawnego klasztoru i nieźle jeszcze zachowany kamienny parkan otaczający dawną posiadłość sióstr Szarytek. Zespół pałacowo-parkowy (Muzeum Rolnictwa) ![]() Liczne ślady fundamentów spotykanych na terenie zespołu wskazują na to, że pierwotnie istniała tu zabudowa drewniana. Świadczy o tym wzmianka z 1702 roku o drewnianym dworze Marianny Oborskiej. Dopiero w drugiej połowie XVIII wieku wybudowano tu niewielki pałacyk murowany. Zachowany do dziś z niewielkimi zmianami zespół obiektów dworskich i resztki parku krajobrazowego zostały zbudowane w połowie XIX wieku. W tym czasie działa tu na zlecenie Michała Starzeńskiego, architekt Julian Ankiewicz. Należy przypuszczać, że pracuje on głównie przy przebudowie pałacu, nadając mu obecną asymetryczną bryłę i klasycyzujące detale architektoniczne, a przede wszystkim kolumnowy ganek, bogate gzymsy i obramienia okienne. Wprowadzone we wnętrzu w sali balowej elementy neogotyckie w sztukateriach plafonu, ujawniają tendencje eklektyczne epoki. Odrębne traktowanie detalu architektonicznego w murowanych budynkach dawnych stajni, powozowni i w drewnianym młynie wodnym, których czas powstania należy umieścić wokół widniejącej na szczytowej ścianie powozowni daty 1886 rok - świadczą o działaniu artysty związanego z architekturą bawarską tego okresu. Nieco inny jeszcze charakter ma oficyna i romantyczny pseudoobronny zespół murów ogrodowych, gdzie dominuje narożna okrągła baszta. Pałac, zbudowany na planie wzbogaconego prostokąta, podpiwniczony, z rozbudowanym parterem i piętrem nad częścią środkową i zachodnią korpusu, usytuowany został na wysokiej skarpie. Powierzchnia użytkowa wynosi 3000 m². Przed Pałacem – rozległy owalny gazon, a na osi – monumentalna brama wjazdowa, od której prowadzą odcinki kamiennych parkanów do parterowej murowanej powozowni i usytuowanej symetrycznie do bramy, zabudowanej w podkowę stajni. Oficyna podpiwniczona, nad parterem ma narożny alkierz i przyległe do niego użytkowe poddasza. Zapewne w równej mierze dla celów gospodarki dworskiej, jak i dla urozmaicenia parku krajobrazowego u ujścia przepływowego stawu parkowego, został ulokowany młyn wodny drewniany, składający się z dwu budynków – piętrowego przeznaczonego na część przemysłową i parterowego - mieszkania młynarza. Park krajobrazowy o powierzchni 17 ha wzbogacono sadem owocowym i warzywnikiem o powierzchni około 2 ha każdy, położonych po przeciwległych stronach od dziedzińca pałacowego. Po ostatniej wojnie zostały tu puste polany, na których od 1972 roku urządza się ekspozycję skansenowską architektury ludowej mazowiecko-podlaskiej. W ścisłym związku z zabudowaniami dworskimi Nowodworów pozostawały budynki służby dworskiej usytuowane w bliskim sąsiedztwie, przy ul. Pałacowej. Tuż za bramą wjazdową mieściła się leśniczówka, a nieco dalej przy zbiegu ulic trzy budynki służby. Jeden z nich zachował swoją pierwotną architektoniczną bryłę. Skansen Mazowiecko-Podlaski ![]() Ekspozycję skansenowską tworzą stare, wiejskie budynki drewniane przeniesione z pogranicza Mazowsza i Podlasia, które ilustrują różne typy architektury i techniki budowlanej, a ich wnętrza prezentują warunki życia różnych warstw społecznych wsi. Zespół został podzielony na trzy ekspozycje plenerowe. Część “A” - północno-wschodnia, jest położona na terenie byłego sadu dworskiego, z którego pozostały trzy drzewa zasadzone w 1915 roku. Niezadrzewiony teren w formie zbliżonej do prostokąta nadawał się najbardziej do ulokowania tu zabytkowych wiejskich budynków drewnianych zestawionych w formie zaścianka. Środek układu urbanistycznego wypełnia łąka (wygon), w jej środku ulokowano studnię z żurawiem i kilka wierzb. Szczupłość terenu pozwoliła jedynie na uproszczoną ekspozycję przekroju społecznego wsi przełomu XIX i XX wieku, wyrażoną za pomocą obiektów budownictwa wiejskiego. Na część “A” skansenu składają się:
Część “B” – południowo – zachodnia, położona na terenie dawnego dworskiego ogrodu warzywnego. Według propozycji prof. Ignacego Felicjana Tłoczka zabudowa tej części ekspozycji miała prezentować dwie zagrody oraz kolekcję spichlerzy i stodół chłopskich. W części “B” można zobaczyć:
Część “C” – położona po drugiej stronie ulicy Pałacowej, na działce z pozostałością starego drzewostanu parkowego. Część “C” to:
W budynkach skansenu prezentowane są zbiory etnograficzne ilustrujące życie codzienne mieszkańców wsi i dawne rzemiosło wiejskie oraz hodowane są rodzime rasy zwierząt – owce wrzosówki, owce świniarki i kury zielononóżki kuropatwiane.
Lewobrzeżna część Ciechanowca miała dwa rynki łączące się narożnikami Rynek reprezentacyjny obudowany został w XVIII wieku od strony wschodniej zespołem architektury kościoła, od strony północnej zespołem klasztornym; stronę południową zajmowały częściowo budynki plebańskie. W XIX wieku rynek ten zamieniono na ogród saski, na terenie którego w 1887 roku wybudowano plebanię. W tym też czasie wzniesiono zapewne neogotycką kapliczkę w miejscu, gdzie stał pierwszy ciechanowiecki kościół.
Rynek handlowy w kształcie wydłużonego prostokąta był znacznie większy. Z jego narożników wychodziły głównie trasy przelotowe. Ze starej zabudowy nie zachowało się prawie nic, jedynie w części północno-wschodniej pozostały dwa XIX-wieczne parterowe murowane domy i bardziej okazały, wybudowany na początku XX wieku budynek Ciechanowieckiej Spółki Rolniczo-Spożywczej, zaadaptowany później na zakład mleczarski, od 1974 roku siedziba zakładu wyrobów konfekcyjnych "Apis", obecnie są tu sklepy. Prawobrzeżny Ciechanowiec miał swój główny rynek w kształcie trójkąta, zamieniony obecnie na zieleniec miejski. Z dawnej obudowy architektonicznej zachowało się zaledwie kilka domów parterowych murowanych i drewnianych przy ul. Łomżyńskiej. Na uwagę zasługuje też murowany dom piętrowy przy narożniku rynku ul. Kozarskiej i Młyńskiej. Zatwierdzenie projektu budowy tego budynku uzyskali Ciecierscy w 1862 roku. |
Menu gŃŃwne
- Aktualności
- Burmistrz Ciechanowca
- Urząd Miejski
- Rada Miejska
- Insygnia
- Położenie
- Historia
- Zabytki
- Pomoc Społeczna
- Oferty inwestycyjne
- Gospodarka
- Poradnik przedsiębiorcy
- Plany i Programy
- Realizowane projekty
- Ochrona Środowiska
- Edukacja
- Biblioteka Publiczna
- NGO
- Partnerstwo miast
- Sport
- Osiedla
- Sołectwa
- PRK FARE
- Parafie
- Mapa witryny
Polecamy
- Dofinansowanie na specjalistyczny sprzęt ratowniczy jednostek OSP
- Oświadczenie na dofinansowanie paneli fotowoltaicznych
- Umowy na zadania inwestycyjne związane z przebudową dróg
- Zmiana numeru konta do opłat za gospodarowanie odpadami
- Do pobrania - ankieta o przyłączenie do sieci gazowej
- Oferty inwestycyjne w Gminie Ciechanowiec
Artykuły
- Krzysztof Kluk - ksiądz, przyrodnik, ekolog - propagator racjonalnej gospodarki leśnej
- Zioła w tradycji ludowej Podlasia
- Na jarmarku w Ciechanowcu
- Dzieje szpitala w Ciechanowcu
- Powstańczy Ciechanowiec
- Wspomnienia z zesłania
- Mikrotoponimia Ciechanowca
- Początki i rozwój aptekarstwa w Ciechanowcu
- Pierwsze próby organizacji polskiej konspiracji w regionie Ciechanowca w latach 1939-1941
Miejski Portal Internetowy www.ciechanowiec.pl redakcja@ciechanowiec.pl tel. 86 277 11 45 wew. 43
2006 - 2019 © Wszelkie prawa zastrzeŃone